Lê Nguyễn Kiều Trang
Giảng viên Khoa Thiết kế Thời trang & Công nghệ may
“Trẻ em hôm nay – thế giới ngày mai”, trong xã hội phát triển ngày nay, trẻ em đóng vai trò vô cùng quan trọng. Ngoài việc quan tâm đến sự phát triển toàn diện của trẻ em như giáo dục, thể chất thì các bậc phụ huynh còn rất quan tâm đến phát triển cảm xúc xã hội cho trẻ, trong đó có trang phục cho trẻ em. Cùng với mức sống ngày càng tăng cao, đời sống được nâng lên tầm cao mới, việc quan tâm chăm sóc cho con trẻ càng được đặt lên hàng đầu. Nếu giáo dục trí tuệ và thể chất là kim chỉ nam cho mọi hoạt động và sự phát triển của trẻ. Thì một trong những lĩnh vực được quan tâm, chú ý trong những năm gần đây là trang phục trẻ em, thị trường thời trang trẻ em Việt Nam hứa hẹn có nhiều tiềm năng phát triển lớn trong thời gian tới.
Theo dòng lịch sử, trang phục vốn là người bạn đồng hành với đời sống con người. Ngày nay, trang phục thể hiện đầy đủ vai trò và chức năng không thể thay thế trong đời sống xã hội, ngoài những chức năng bảo vệ trang phục còn mang đến giá trị thẩm mỹ, làm đẹp cho người mặc. Nếu như trong nghệ thuật tạo hình, thông qua cách truyền đạt trong tác phẩm, tác giả sẽ thể hiện rất nhiều tầng thông điệp “trong nghệ thuật tạo hình đường nét và màu sắc là những yếu tố tạo hình gắn liền với thị giác con người. Nếu nói đường nét và hình khối thiên về biểu hiện lý trí, thì màu sắc giúp người nghệ sĩ diễn đạt tình cảm, màu sắc tạo ra sự hưng phấn cho thị giác và nhận biết“ (Tr 34, Nghệ thuật phối màu – Nguyễn Hạnh). Thì trong cuộc sống, bên cạnh giá trị thẩm mỹ, trang phục còn giúp thể hiện địa vị xã hội, nhân cách, nhân phẩm và cả đạo đức của con người. Nhìn cách ăn mặc bên ngoài, có thể suy đoán được phần nào về người mặc, có thể biết đoán được họ có địa vị, công việc và vị trí như thế nào trong xã hội. Vậy rõ ràng, trang phục đóng vai trò quan trọng trong đời sống văn hoá xã hội của con người. Và với tốc độ phát triển của kinh tế xã hội như hiện nay thì vai trò đó càng trở lên vô cùng quan trọng.
Trước đây, ngành thời trang đa phần chú trọng phục vụ cho nhu cầu của người trưởng thành, nhưng ngày nay, đời sống con người ngày càng được nâng cao, trẻ em ngày càng được quan tâm chu đáo hơn. Ai cũng mong muốn con em mình ăn ngon mặc đẹp, đó là tâm lý chung của các bậc phụ huynh. Các ông bố bà mẹ không ngần ngại chi ra hàng trăm, hàng triệu để mua bộ quần áo đẹp cho con mình. Và khi các bậc cha mẹ càng quan tâm, chăm lo cho con bao nhiêu thì thị trường thời trang trẻ em sẽ càng phát triển bấy nhiêu. Cụ thể những năm gần đây ở nước ta, có nhiều lý do để tin tưởng rằng lĩnh vực thời trang trẻ em giữ tiềm năng và khả năng chuyển mình cực kỳ lớn. Với thu nhập ngày càng tăng, ngày càng nhiều gia đình sẵn sàng chi tiêu nhiều hơn vào các hoạt động phát triển thể chất, tinh thần toàn diện cho trẻ. Thời trang dành cho trẻ em cũng nằm trong quỹ đạo đó, họ đầu tư cho thời trang và phụ kiện trẻ em vào những dịp đặc biệt từ hoạt động hàng ngày cho đến các dịp lễ tết. Đó là một trong những dấu hiệu cho thấy vai trò vô cùng quan trọng của thời trang trẻ em trong đời sống hiện đại.
Ngày nay, trẻ em có cơ hội được tiếp xúc nhiều với thời trang từ rất sớm vì thế hình thành những quan điểm, nhận thức về kiểu dáng và thẩm mỹ cho riêng mình, cũng như được sự quan của tâm đông đảo các bậc phụ huynh mà thời trang trẻ em trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết. Thị trường thời trang trẻ em luôn sôi động còn bởi lẽ trẻ em khác người lớn, trẻ em luôn phát triển cả về chiều cao và cân nặng nên quần áo cũng cần phải thay đổi rất nhanh. Bên cạnh đó có những yếu tố cụ thể chứng minh thời trang đóng vai trò và có ý nghĩa quan trọng đối với trẻ em. Chắc chắn ý nghĩa đầu tiên của thời trang đối với con người ngoài chức năng bảo vệ thì đó chính là giúp làm đẹp diện mạo bề ngoài của người mặc. Và với trẻ em cũng vậy, mỗi màu sắc, họa tiết, kiểu dáng, chất liệu vải… khác nhau sẽ mang đến cho các em những diện mạo khác nhau. Dù là bé trai tinh nghịch, hiếu động cho đến những bạn gái nữ tính, điệu đà… thì trang phục, thời trang cũng chính là cách để các em có thể thể hiện bản thân của mình một cách rõ ràng nhất. Khi đời sống còn hạn chế, có thể các bạn sẽ phải mặc lại quần áo của anh chị nhưng ngày nay điều này gần như không còn tồn tại nhiều trong các gia đình. Các em sẽ được cha mẹ cho phép được tự do lựa chọn, mặc những bộ trang phục mà mình mong muốn, phù hợp và giúp làm đẹp cho diện mạo của các em. Bên cạnh đó, một trong những lý do khiến thời trang trẻ em trở thành một phần tất yếu của cuộc sống hiện đại bởi đây chính là lựa chọn hàng đầu để các em thể hiện ngôn ngữ, sở thích riêng của mình. Cũng như con người, mỗi thiết kế, mỗi phụ kiện hay mỗi phần của thời trang đều mang những cá tính riêng, ý nghĩa riêng. Khác với trước đây, có thể cha mẹ sẽ mua cho con cái mình những bộ trang phục theo sở thích, quan điểm về trang phục của người lớn. Nhưng ngày nay, trẻ em được quan tâm hơn đến tâm sinh lý, đến từng giai đoạn phát triển cá tính riêng nên các bé cũng thường được cha mẹ cho phép lựa chọn trang phục theo sở thích, cá tính của mình. Đó cũng chính là lý do mà với mỗi sản phẩm, các nhà thiết kế rất quan tâm đến tâm sinh lý của đối tượng trẻ em mà mình hướng tới. Điều đó giúp họ mang đến cho các bé những sản phẩm thời trang không những phù hợp với vóc dáng mà còn đáp ứng được sở thích riêng của các em. Thời trang trẻ em ngày nay không chỉ với mục đích đơn giản là “mặc”, mà nó còn thể hiện được tính cách cũng như sở thích cá nhân của các bé một cách chân thực. Thời trang trẻ em cho ta thấy được sự khác biệt trong cá tính, sở thích cũng như từng giai đoạn phát triển của mỗi bé thông qua cách lựa chọn kiểu dáng trang phục, hoạ tiết, màu sắc khác nhau. Thêm vào đó, thời trang cũng là một trong những yếu tố giúp phát triển sự tự tin của các bé. Mỗi em sẽ có những đặc điểm khác nhau, để có thể tôn lên được những ưu điểm của các em, giúp các em tự tin hơn trong các hoạt động đời sống thì chắc chắn phải nhắc đến vai trò của quần áo, thời trang. Các bé sẽ tự tin hơn rất nhiều khi được mặc những bộ quần áo vừa vặn với vóc dáng và phù hợp với sở thích của mình. Chẳng vậy mà, chúng ta hay bắt gặp hình ảnh các bé trai thích mặc những chiếc áo in hình siêu nhân và các bé gái thích mặc những chiếc váy bồng bềnh giống như công chúa. Bởi các em thích được trở thành những nhân vật đó và mặc những bộ trang phục như thế làm các em tự tin hơn trước bạn bè và trong các hoạt động xã hội. Cũng vì thế mà xu hướng thời trang trẻ em những năm gần đây đa dạng và thay đổi không ngừng, không kém gì với thị trường thời trang của người lớn. Mặc trên mình những bộ quần áo đẹp không những giúp trẻ tự tin với bề ngoài đáng yêu, tạo phong cách lôi cuốn mà còn giúp trẻ có cái nhìn riêng và dần hình thành quan điểm, cái gu thời trang của riêng mình. Trong xã hội hiện đại ngày nay, các em không chỉ thích mặc trang phục giống bạn bè đồng trang lứa mà còn mong muốn trở thành người theo đuổi thời trang, bắt nhịp với thời trang, giống như các nhân vật hoạt hình mà các em theo dõi, hoặc thậm trí là các thần tượng mà các em yêu thích. Các em có chủ kiến và tự tin hơn rất nhiều trong cách lựa chọn trang phục cũng như thể hiện gu thời trang của mình, điều đó thể hiện trang phục không chỉ để làm đẹp, thể hiện sở thích cá tính mà còn giúp các em phát triển tự tin và toàn diện hơn rất nhiều.
Bên cạnh những yếu tố tác động trực tiếp đến nhu cầu chăm sóc con của các bậc phụ huynh và nhu cầu thể hiện bản thân của trẻ em thì trang phục trẻ em còn đón nhận những sự quan tâm đặc biệt của các nhà đầu tư, doanh nghiệp, thương hiệu thời trang lớn nhỏ khác nhau. Cụ thể, theo thống kê ở thị trường trong nước hiện nay, với tỷ lệ trẻ dưới 15 tuổi chiếm gần 40% dân số, đây là một con số rất lớn. Nắm bắt được nhu cầu vô cùng lớn của thị trường thời trang trẻ em này, những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp trong nước đã vươn lên mạnh mẽ, nỗ lực khẳng định chỗ đứng bằng chất lượng và mẫu mã sản phẩm. Có thể nói, thị trường thời trang trẻ em Việt đang bước vào giai đoạn “trăm hoa đua nở” với nhiều nhà đầu tư ở nhiều cấp độ, kênh phân phối khác nhau. Khác với trước đây, thời trang trẻ em hiện đại, đòi hỏi không chỉ về chất lượng mà còn là sự đa dạng về mẫu mã, thiết kế. Những năm gần đây các doanh nghiệp may mặc lớn của Việt Nam đã chú trọng vào thị trường thời trang trẻ em, chính thức quay trở về sân nhà với nhiều thay đổi tích cực trong chiến lược và đã chiếm lĩnh thị trường. Mặc dù có rất nhiều thương hiệu ngoại nhập, xong thời trang trẻ em Việt Nam vẫn ngày một phát triển với tốc độ chóng mặt, lòng tin của người tiêu dùng đang hướng về các doanh nghiệp, thương hiệu của nước nhà. Với sự chuyển mình và khả năng thích ứng lớn, các doanh nghiệp trong nước đã ngày càng tự tin hơn trong việc cạnh tranh với hàng ngoại nhập, đồng thời nỗ lực đáp ứng các nhu cầu khác nhau của khách hàng nhỏ tuổi cũng như phụ huynh của các em bằng các dòng sản phẩm hấp dẫn về giá thành, đa dạng về chủng loại, phong phú về kiểu dáng cũng như luôn bắt nhịp với xu hướng thời trang của thế giới.
Như vậy, với sự phát triển mạnh mẽ của ngành dệt may thời trang như hiện nay. Bên cạnh sự phát triển vượt bậc của các loại sản phẩm thời trang dành cho người trưởng thành thì trang phục trẻ em cũng là một loại trang phục đang được các nhà thiết kế, các doanh nghiệp lớn nhỏ vô cùng quan tâm và khai thác triệt để. Hằng ngày những doanh nghiệp mới, nhãn hiệu mới ra đời, kèm theo đó là một xu hướng thời trang mới với khả năng thích ứng và cạnh tranh cao với thị trường đầy sôi động này, chính điều đó đã tạo ra sự phong phú trong thế giới thời trang vốn đã vô cùng đa dạng. Có thể nói, thời trang trẻ em đang ngày càng đóng vai trò quan trọng đối với không chỉ bản thân các em và các bậc phụ huynh. Mà thời trang trẻ em còn góp phần thể hiện văn hoá, phát triển kinh tế và trở thành mối quan tâm lớn trong xu thế phát triển chung của xã hội.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Trong nước
- TS. Trần Thủy Bình (2002), Giáo trình Mĩ thuật trang phục, NXB Giáo Dục.
- Nguyễn Hạnh (1999), Nghệ thuật phối màu, NXB Mĩ thuật
- Nhiều tác giả (2010), Giáo trình môn học Thiết kế trang phục, NXB Đại học Công nghiệp TP. HCM.
- Nhiều tác giả (12/2006), Giáo trình môn học Thiết kế trang phục 4, NXB Thống kê.
- Tổng cục thống kê https://www.gso.gov.vn
- Trang thông tin điện tử https://vnexpress.net
Nước ngoài
- Teri Agins (2010), The End of Fashion: How Marketing Changed the Clothing Business Forever.