Nguyễn Văn Lập [*]
Trung tâm Văn hóa - Thông tin và Thể thao quận Hà Đông là đơn vị sự nghiệp trực thuộc UBND quận Hà Đông, Trung tâm có nhiệm vụ tham mưu cho UBND quận ban hành các văn bản về lĩnh vực văn hóa thông tin tuyên truyền, cổ động; tham gia đóng góp ý kiến vào các văn bản của thành phố, của các ngành thuộc lĩnh vực chuyên môn như: tham gia góp ý vào quy hoạch phát triển Văn hoá Hà Nội đến năm 2020, tầm nhìn 2030.
Quản lý văn hóa, đặc biệt là quản lý văn hóa ở cấp cơ sở là một công việc hết sức phức tạp và khó khăn, đòi hỏi phải có sự quan tâm chỉ đạo thống nhất từ trung ương xuống địa phương, theo đường lối chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước.
Trong thời gian qua, Trung tâm Văn hóa - Thông tin và Thể thao (VH-TT&TT) quận Hà Đông đã có những kết quả nhất định, đặc biệt là trong thực hiện chức năng tuyên truyền cổ động. Trung tâm VH-TT&TT đã thực sự trở thành địa chỉ sinh hoạt, giúp người dân được tham gia vào các hoạt động giải trí tập thể. Tuy nhiên, Trung tâm cũng mới chỉ đáp ứng được nhu cầu của một bộ phận nhỏ dân cư, đặc biệt chủ yếu các hoạt động thường nhắm tới đối tượng thiếu nhi. Nội dung và hình thức hoạt động cũng đang dần đi theo lối mòn, ít có sự đổi mới sáng tạo, chủ động tiếp cận với đối tượng thụ hưởng. Nội dung hoạt động đang đi sâu vào chức năng khai trí mà nhẹ phần giải trí.
Trước những hạn chế trên, thiết nghĩ muốn nâng cao chất lượng quản Nhà nước về văn hóa trên địa bàn Hà Đông, đặc biệt Trung tâm VH-TT&TT quận Hà Đông cần có các giải pháp hiệu quả:
Một là, đổi mới cơ chế quản lý, xây dựng chính sách và kiện toàn bộ máy quản lý
Cần nghiên cứu, đổi mới việc xây dựng và ban hành quy chế khung cho quản lý hoạt động của các TTVH quận mang tính chất mở, không gò bó, cứng nhắc, hướng đổi mới quản lý theo tính chất dịch vụ. Các cơ quan quản lý cần đổi mới cơ chế quản lý Trung tâm VH-TT&TT theo hướng dịch vụ công. Đó là những hoạt động phục vụ nhu cầu cần thiết của nhân dân. Đây là hoạt động không vụ lợi, không vì mục đích kinh doanh và hoạt động theo các tiêu chí, quy định nhà nước, chức năng trực tiếp cung ứng dịch vụ công hiện nay phần lớn do các tổ chức sự nghiệp công thực hiện.
Trung tâm VH-TT&TT quận Hà Đông cần lập đề án, kế hoạch chuyển sang phương thức hoạt động dịch vụ sự nghiệp công, phi thương mại hóa nhằm đáp ứng tối đa, công bằng, lành mạnh nhu cầu đời sống văn hóa đại chúng và thị trường văn hóa ở đô thị trên toàn quận, cũng như địa bàn lân cận.
Giải pháp về xây dựng chính sách như một giải pháp, một cách thức hay phương sách giải quyết để thực hiện tốt chủ trương, đường lối, nhiệm vụ quyết định nào đó. Chính sách thường nghiêng về các phương sách đầu tư, đảm bảo những điều kiện khích lệ hấp dẫn về vật chất và tinh thần... để kích thích, động viên thực hiện tốt chủ trương, đường lối, nhiệm vụ đã đề ra.
Kiện toàn đội ngũ cán bộ quản lý, nhân viên theo yêu cầu chung. Xây dựng đội ngũ cán bộ nhân viên hướng đến chuyên nghiệp, có trình độ đảm nhiệm công việc chuyên môn; am hiểu chung về lĩnh vực văn hóa, thể thao, yêu ngành, yêu nghề, gắn bó với công việc được giao. Có ý thức tổ chức kỷ luật cao, có tinh thần đoàn.
Hai là, nâng cao chất lượng đội ngũ nguồn nhân lực
Chất lượng đội ngũ cán bộ, viên chức có vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng các hoạt động văn hóa tại trung tâm. Do vậy, nâng cao chất lượng đội ngũ nguồn nhân lực tại Trung tâm VH-TT&TT quận Hà Đông, cần đào tạo, bồi dưỡng về phẩm chất đạo đức, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, theo hướng đến chuyên nghiệp, có trình độ đảm nhiệm công việc chuyên môn; am hiểu chung về lĩnh vực văn hóa, thể thao, yêu ngành, yêu nghề, gắn bó với công việc được giao.
Đối với Trung tâm VH-TT&TT quận Hà Đông, việc xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa, thể thao ở cơ sở cần phải có trình độ, năng lực, có tinh thần trách nhiệm cao, để làm tốt nhiệm vụ tham mưu cho ngành. Mặt khác, quản lý và sử dụng có hiệu quả cơ sở vật chất, các trang thiết bị được đầu tư của Nhà nước cho các hoạt động văn hóa, thể thao sao cho có hiệu quả cao nhất.
Ba là, mở rộng các hình thức sinh hoạt văn hóa, thể thao và nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động của thiết chế văn hóa cơ sở
Tăng cường kết hợp biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp với biểu diễn nghệ thuật không chuyên. Sự kết hợp này trước hết đảm bảo hiệu quả sử dụng cơ sở vật chất của nhà văn hóa quận. Các tác phẩm không chuyên vừa góp phần tạo ra những giá trị nghệ thuật vừa là điều kiện để thử nghiệm tài năng và quan niệm của mọi người về lẽ sống và các giá trị thẩm mỹ.
Mở rộng các hình thức sinh hoạt văn hóa, thể thao mang tính đại chúng trong Trung tâm VH-TT&TT quận. Để cho mọi người tiếp thu dễ dàng, thuận lợi những giá trị thẩm mỹ tích cực cần phải tạo ra sự đồng cảm đó là các sinh hoạt văn hóa thể thao tại Trung tâm VH-TT&TT.
Nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động của thiết chế văn hóa cơ sở nhằm nâng cao nhận thức về vai trò của đời sống văn hóa cơ sở đối với các cấp trong ngành; cần tạo điều kiện môi trường pháp lý và cơ chế, chính sách thuận lợi để phát huy các nguồn lực của xã hội trong việc xây dựng đời sống văn hóa, cho các chủ thể hoạt động kinh doanh bình đẳng, cạnh tranh lành mạnh, công khai, minh bạch, có trật tự, kỷ cương.
Bốn là, tăng cường đầu tư kinh phí và cơ sở vật chất
Đây là một trong những giải pháp quan trọng góp phần mang lại hiệu quả trong các hoạt động văn hóa và công tác quản lý sự nghiệp văn hóa của quận Hà Đông. Một mặt, phải tăng cường nguồn lực tài chính cho các hoạt động văn hóa để các hoạt động văn hóa được triển khai và đi vào thực tiễn đời sống nhân dân, sau là phải có hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật để nhân dân có nơi tổ chức các hoạt động văn hóa. Không có nguồn kinh phí, cơ sở vật chất thì không thể tổ chức các hoạt động văn hóa, đồng thời hạn chế sự tham gia sáng tạo, hưởng thụ và truyền bá các giá trị văn hóa nghệ thuật của nhân dân.
Năm là, đẩy mạnh xã hội hoá các hoạt động văn hoá
Giải pháp đẩy mạnh quá trình xã hội hóa hoạt động văn hóa được coi là một trong những giải pháp quan trọng nhằm thu hút toàn xã hội, các thành phần kinh tế tham gia vào các hoạt động sáng tạo, cung cấp, phổ biến sản phẩm văn hóa, xây dựng cộng đồng trách nhiệm của toàn xã hội chung tay phát triển sự nghiệp văn hóa, tạo điều kiện cho các hoạt động văn hóa phát triển mạnh mẽ, rộng khắp, nâng cao hơn nữa mức hưởng thụ văn hóa của mọi tầng lớp nhân dân.
Cần chủ động liên kết với các cơ quan, doanh nghiệp, các tổ chức, cá nhân trong việc tìm nguồn tài trợ cũng như các hoạt động gây quỹ cho trung tâm. Cho phép và khuyến khích các đơn vị, tổ chức, cá nhân đầu tư, tham gia vào các hoạt động của trung tâm. Đảm bảo hoạt động trên nguyên tắc tự tổ chức, tự quản lý và chịu sự giám sát quản lý của cơ quan quản lý văn hóa.
Tăng cường xã hội hóa hoạt động văn hóa thông tin cơ sở, trong đó tập trung khuyến khích các cá nhân, đơn vị, tổ chức ngoài nhà nước thành lập các thiết chế văn hóa thông tin cơ sở: nhà văn hóa xã, thị trấn, thôn, xóm, điểm vui chơi, giải trí. Các cá nhân, đơn vị được đầu tư, tham gia hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, văn nghệ quần chúng gồm: liên hoan, hội diễn, tập huấn, bồi dưỡng năng khiếu các câu lạc bộ sở thích, các loại hình nghệ thuật dân gian.
Sáu là, đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm, giải quyết đơn thư, khiếu nại, tố cáo về hoạt động của trung tâm và thi đua khen thưởng
Trung tâm VH-TT&TT thường xuyên phải cập nhật những văn bản nhà nước ban hành để triển khai sao cho kịp thời. Bên cạnh đó, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra các hoạt động văn hóa như văn hóa, phòng Văn hóa, UBND quận... để hoạt động văn hóa diễn ra theo đúng định hướng. Công tác thanh tra, kiểm tra văn hoá thông tin của quận cần được tiến hành trên tất cả các lĩnh vực hoạt động, tập trung điều chỉnh các vấn đề bức xúc, mới phát sinh trên lĩnh vực hoạt động quản lý văn hoá, góp phần ngăn chặn các tiêu cực và định hướng cho các dịch vụ văn hoá quận phát triển đúng hướng.
Ngoài ra, cũng cần xử lý nghiêm minh theo pháp luật những tổ chức, cá nhân tổ chức các hoạt động văn hóa xuyên tạc, không mang tính chất nhân văn, tác động tiêu cực đến nhận biết, nhân cách của mỗi người về văn hóa và các hoạt động văn hóa. Cần chủ động giải quyết đơn thư, khiếu nại, tố cáo về hoạt Trung tâm VH-TT&TT. Tăng cường công tác thi đua khen thưởng, mạnh dạn phê bình nhắc nhở, cũng như nâng cao phần tự sửa chữa những vướng mắc, yếu kém còn tồn tại trong công tác là những việc là cần thiết hỗ trợ giúp cho công tác quản lý có hiệu quả. Trung tâm Văn hóa nên xây dựng các phong trào thi đua trong hoạt động văn hóa góp phần xây dựng môi trường văn hóa tinh thần lành mạnh trong nhân dân trên địa bàn quận.
Như vậy, để nâng cao chất lượng quản lý hoạt động của Trung tâm VH-TT&TT quận Hà Đông thì cần có sự phối hợp đồng bộ các giải pháp nêu trên, đồng thời cũng cần có sự chỉ đạo, sự phối sát sao giữa các cơ quan quản lý… Từ đó góp phần giúp cho hệ thống Trung tâm VH-TT&TT nói chung và Trung tâm VH-TT&TT quận Hà Đông nói riêng thực hiện tốt hơn vai trò, sứ mệnh của mình trong hoạt động tuyên truyền.
Tài liệu tham khảo
- Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch (2010), Thông tư số 01/2010/TT-BVHTT&DL ngày 26/02/2010 của Bộ trưởng Bộ VHTT&DL ban hành quy chế về tổ chức và hoạt động của tổ chức sự nghiệp hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch quận, huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh.
- Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch (2017), Văn bản hợp nhất 1433/VBHN-BVTTTDL ngày 10/4/2017 về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa.
- Ủy ban nhân dân quận Hà Đông (2010), Báo cáo về hoạt động phát triển kinh tế, xã hội năm 2010 đến 2016.
- Ủy ban nhân dân Quận Hà Đông (2017), Báo cáo số 42/BC-UBND ngày 28/12/2017 về kết quả phát triển kinh tế, xã hội năm 2017 và phương hướng thực hiện năm 2018.
--------------------------------------------------------------
[*] Lớp cao học K4 - Chuyên ngành Quản lý Văn hóa