Mở đầu
Robert Schumann, một trong những nhà soạn nhạc và phê bình âm nhạc nổi tiếng của Đức, đã để lại dấu ấn sâu đậm trong nền âm nhạc thế giới với các tác phẩm lãng mạn của mình. Một trong số những tác phẩm tiêu biểu của ông là "Album For The Young Op. 68", được sáng tác vào năm 1848 cho ba cô con gái của mình. Album này gồm 43 tiểu phẩm piano ngắn, mỗi tiểu phẩm mang một phong cách và chủ đề khác nhau, giúp người học khám phá nhiều khía cạnh của âm nhạc piano. Tại Cung thiếu nhi Hà Nội, nơi nhiều thế hệ trẻ em đã gắn bó và phát triển tài năng âm nhạc, việc luyện tập các kỹ thuật piano và tìm hiểu về tác giả và tác phẩm vẫn chưa được chú trọng đúng mức. Do đó, nghiên cứu và áp dụng phương pháp Dạy học "Album For The Young Op. 68" của Robert Schumann là cần thiết để nâng cao chất lượng giảng dạy và hiệu quả học tập của học sinh.
Phát triển
1. Lý thuyết và Phương pháp Dạy học Piano
Dạy học được hiểu đơn giản là quá trình truyền đạt kiến thức và kỹ năng từ người này sang người khác thông qua các phương pháp khác nhau. Dạy học piano không chỉ là việc truyền đạt kiến thức âm nhạc mà còn là quá trình tạo ra sự tương tác sâu sắc giữa người dạy và người học. Tại Cung thiếu nhi Hà Nội, việc Dạy học piano không chỉ là một công việc mà là một nghệ thuật, giúp học sinh phát triển toàn diện. Phương pháp Dạy học là cách thức tổ chức và thực hiện quá trình dạy và học nhằm đạt được mục tiêu giáo dục. Phương pháp Dạy học piano bao gồm việc học từ cơ bản đến nâng cao, tập trung vào kỹ thuật chơi, cải thiện sự hiểu biết về âm nhạc, và phát triển khả năng sáng tác và biểu diễn. Các phương pháp phổ biến bao gồm dùng lời, trình diễn tác phẩm, sử dụng phương tiện Dạy học, hướng dẫn thực hành - luyện tập, và phương pháp trò chơi. Học piano giúp trẻ phát triển toàn diện về nhận diện âm nhạc, tư duy logic, sự tập trung và khả năng ghi nhớ. Ngoài ra, học piano còn bồi dưỡng khả năng đánh giá cái đẹp, hình thành phong cách sống đạo đức và phát triển các kỹ năng giao tiếp, tư duy phản biện, làm việc nhóm, lãnh đạo và kỷ luật. Biểu diễn trước đám đông giúp trẻ em học hỏi sự tự tin và ý thức trách nhiệm.
2. Vai trò của Dạy học Piano cho Trẻ Em 8 - 10 Tuổi
Học piano không chỉ là việc học cách chơi một nhạc cụ mà còn là một quá trình phát triển toàn diện cho trẻ em. Trẻ em được khuyến khích phát triển khả năng nhận diện âm nhạc, tư duy logic, sự tập trung và khả năng ghi nhớ. Khi hai tay chơi đàn di chuyển linh hoạt, nó giúp cho hai bán cầu não phát triển cân đối, cải thiện khả năng tư duy phản biện và tăng cường sự linh hoạt trong tư duy của trẻ. Học đàn piano giúp trẻ em phát triển khả năng đánh giá cao cái đẹp và hình thành phong cách sống đạo đức. Trẻ em học được sự kiên nhẫn, kỷ luật, và tự giác thông qua việc luyện tập và biểu diễn piano. Điều này giúp trẻ phát triển nhân cách, sống nhân văn, kính trên nhường dưới và biết giúp đỡ người khác. Học piano còn giúp trẻ em phát triển kỹ năng giao tiếp, tư duy phản biện, làm việc nhóm, phát triển khả năng lãnh đạo và kỷ luật. Việc biểu diễn trước đám đông giúp trẻ em học hỏi được sự tự tin và ý thức trách nhiệm.
3. Đặc Điểm Âm Nhạc của Album For The Young Op. 68
"Album For The Young Op. 68" được sáng tác vào năm 1848 và xuất bản vào năm 1849, gồm 43 tiểu phẩm ngắn, mỗi tiểu phẩm mang một phong cách và chủ đề khác nhau. Các bài nhạc này có độ khó từ dễ đến trung bình, giúp người học khám phá nhiều khía cạnh của âm nhạc piano. Mục đích của Schumann khi sáng tác album này là để cung cấp một tập hợp các bài tập âm nhạc không chỉ giúp học sinh cải thiện kỹ thuật chơi đàn mà còn mang tính sáng tạo và gợi cảm hứng. Hình thức cấu trúc: Đa phần các tiểu phẩm được viết ở hình thức hai đoạn đơn và ba đoạn đơn, với các câu nhạc cân phương và vuông vắn. Các câu và tiết nhạc trong album mạch lạc, rõ ràng, dễ học và dễ nhớ. Schumann thường sử dụng sự lặp lại của các đoạn nhạc với những biến đổi nhỏ về giai điệu, hòa thanh và nhịp điệu để tạo sự mới mẻ và hấp dẫn. Giai điệu và hòa thanh: Các tiểu phẩm trong album có giai điệu dễ nhớ, học thuộc và người nghe có thể hát theo được. Hòa thanh chủ yếu là T, S, D, mang đến sự ổn định và thuận tai cho người nghe. Điệu thức: Schumann sử dụng các điệu thức trưởng và thứ với một và hai dấu hóa, xen kẽ với một số tiểu phẩm ở điệu thức ba và bốn dấu hóa. Điều này phản ánh xu hướng cá nhân của ông trong việc chọn lựa âm sắc và cấu trúc hài hòa trong âm nhạc. Kỹ thuật chơi: Các kỹ thuật thể hiện chủ yếu trong các tiểu phẩm là legato, nonlegato, và staccato, phù hợp với trình độ của học sinh.
4. Thực Trạng Dạy học tại Cung thiếu nhi Hà Nội
Cung thiếu nhi Hà Nội là một trung tâm giáo dục ngoài nhà trường với lịch sử hơn 60 năm, nổi bật với việc tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí lành mạnh và xây dựng các mô hình sinh hoạt mẫu. Cung thiếu nhi hiện có hơn 60 bộ môn thuộc các lĩnh vực: Nghệ thuật, Mỹ thuật, Thể dục thể thao, Giáo dục tổng hợp, Ngoại ngữ, và Kỹ thuật công nghệ. Các hoạt động của Cung thiếu nhi không chỉ giúp trẻ em phát triển tài năng mà còn bồi dưỡng đạo đức, thẩm mỹ và kỹ năng sống. Trẻ em ở độ tuổi này có khả năng tiếp thu nhanh chóng, thích khám phá và học hỏi. Các em tự khám phá bản thân và mong muốn thể hiện sự độc đáo của mình trước người khác. Trẻ em 8 - 10 tuổi có khả năng học và phát triển kỹ năng piano một cách hiệu quả thông qua các tiểu phẩm đơn giản và dễ hiểu trong "Album For The Young Op. 68". Việc học piano giúp các em phát triển tư duy logic, sự tập trung, khả năng ghi nhớ và linh hoạt trong tư duy.
Lớp Piano của thiếu nhi tại Cung thiếu nhi Hà Nội
5. Biện Pháp Dạy học Album For The Young Op. 68
Để nâng cao hiệu quả Dạy học, cần bổ sung các tài liệu học tập phù hợp với trình độ và lứa tuổi của học sinh. Các tài liệu này không chỉ giúp học sinh tiếp thu kiến thức âm nhạc mà còn tạo động lực và hứng thú trong quá trình học tập. Giáo viên cần hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài học một cách chi tiết, bao gồm việc nắm vững cấu trúc, giai điệu và hòa thanh của từng tiểu phẩm. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng giúp học sinh tự tin hơn khi thực hành và biểu diễn. Giáo viên cần hướng dẫn học sinh luyện tập các kỹ thuật cơ bản như legato, nonlegato, staccato và các kỹ thuật đặc trưng trong từng tiểu phẩm. Việc luyện tập đều đặn và có kế hoạch giúp học sinh nắm vững kỹ thuật và nâng cao kỹ năng chơi piano. Luyện ngón là một phần quan trọng trong việc rèn luyện kỹ thuật piano. Giáo viên cần hướng dẫn học sinh luyện ngón một cách bài bản và khoa học, giúp các em nắm vững kỹ thuật và nâng cao khả năng chơi đàn. Giáo viên cần hướng dẫn học sinh nắm vững các kỹ thuật cơ bản như legato, nonlegato, staccato và các kỹ thuật đặc trưng trong từng tiểu phẩm. Việc nắm vững các kỹ thuật cơ bản giúp học sinh biểu diễn các tiểu phẩm một cách xuất sắc. Giáo viên cần hướng dẫn học sinh nắm vững các kỹ thuật đặc trưng trong từng tiểu phẩm, giúp các em hiểu sâu hơn về âm nhạc của Robert Schumann và phát triển khả năng biểu diễn. Giáo viên có thể sử dụng các nhạc beat có sẵn để giúp học sinh rèn luyện kỹ năng chơi tiểu phẩm. Việc kết hợp với nhạc beat giúp học sinh cảm nhận rõ hơn về nhịp điệu và hòa thanh, nâng cao khả năng biểu diễn. Giáo viên cần tổ chức các buổi hòa tấu và trình diễn cho học sinh, giúp các em học hỏi và rèn luyện kỹ năng chơi nhạc cùng nhau. Việc hòa tấu và trình diễn giúp học sinh phát triển khả năng làm việc nhóm, tự tin hơn khi biểu diễn trước đám đông.
6. Thực nghiệm sư phạm:
Mục đích và đối tượng thực nghiệm: Thực nghiệm sư phạm nhằm kiểm chứng tính khả thi của các biện pháp Dạy học được đề ra. Đối tượng thực nghiệm là học sinh cấp độ 5 - 6 (8 - 10 tuổi) tại Cung thiếu nhi Hà Nội.
Nội dung, thời gian và không gian thực nghiệm: Nội dung thực nghiệm bao gồm việc Dạy học 10 tiểu phẩm trong "Album For The Young Op. 68" của Robert Schumann. Thời gian thực nghiệm từ tháng 12/2022 đến tháng 6/2024, tại Cung thiếu nhi Hà Nội.
Lớp Piano của thiếu nhi tại Cung thiếu nhi Hà Nội
Tiến hành thực nghiệm: Giáo viên tiến hành Dạy học theo các biện pháp đã đề ra, hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài học, thực hành luyện tập, và tổ chức các buổi hòa tấu, trình diễn.
Kết quả thực nghiệm: Kết quả thực nghiệm cho thấy các biện pháp Dạy học đã giúp nâng cao kỹ năng chơi piano của học sinh, đồng thời phát triển khả năng thẩm mỹ, giáo dục đạo đức và các kỹ năng sống khác.
Khuyến nghị:
Nghiên cứu và áp dụng phương pháp Dạy học "Album For The Young Op. 68" của Robert Schumann tại Cung thiếu nhi Hà Nội đã mang lại những kết quả tích cực, giúp nâng cao chất lượng giảng dạy và hiệu quả học tập của học sinh. Các biện pháp Dạy học được đề ra không chỉ giúp học sinh phát triển kỹ năng piano mà còn bồi dưỡng năng lực thẩm mỹ, giáo dục đạo đức và các kỹ năng sống toàn diện. Việc bổ sung tài liệu học tập phù hợp, hướng dẫn chuẩn bị bài học, thực hành luyện tập, rèn luyện kỹ thuật piano và tổ chức các buổi hòa tấu, trình diễn đã giúp học sinh nắm vững kiến thức và kỹ năng, tự tin hơn khi biểu diễn trước đám đông. Thực nghiệm sư phạm đã kiểm chứng tính khả thi của các biện pháp Dạy học, cho thấy sự cần thiết và hiệu quả của việc áp dụng các phương pháp Dạy học này.
Đề xuất thêm:
a. Đào tạo giáo viên:
Cần tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu cho giáo viên về phương pháp giảng dạy piano, đặc biệt là các tiểu phẩm trong "Album For The Young Op. 68". Điều này giúp giáo viên nắm vững kiến thức, kỹ năng và phương pháp Dạy học, từ đó nâng cao chất lượng giảng dạy.
b. Tăng cường trang thiết bị:
Trang thiết bị Dạy học, đặc biệt là đàn piano và các phương tiện hỗ trợ giảng dạy cần được trang bị đầy đủ và hiện đại. Điều này giúp tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên và học sinh trong quá trình dạy và học.
c. Xây dựng chương trình học chi tiết:
Cần xây dựng chương trình học chi tiết cho từng tiểu phẩm trong "Album For The Young Op. 68", bao gồm các bài giảng, bài tập và các hoạt động bổ trợ. Chương trình này cần được thiết kế phù hợp với từng cấp độ và lứa tuổi của học sinh.
d. Tăng cường phối hợp với phụ huynh:
Phụ huynh cần được thông báo và tham gia vào quá trình học tập của con em mình. Điều này giúp tạo sự kết nối và hỗ trợ cần thiết từ gia đình, góp phần nâng cao hiệu quả học tập của học sinh.
e. Tổ chức các cuộc thi và biểu diễn:
Cần tổ chức thường xuyên các cuộc thi và buổi biểu diễn piano để học sinh có cơ hội thể hiện kỹ năng và sự tiến bộ của mình. Các cuộc thi và buổi biểu diễn này không chỉ tạo động lực cho học sinh mà còn giúp các em rèn luyện sự tự tin và khả năng biểu diễn trước công chúng.
Kết luận
Qua nghiên cứu này, chúng tôi hy vọng rằng sẽ có thêm nhiều giáo viên và trung tâm âm nhạc áp dụng các biện pháp Dạy học "Album For The Young Op. 68" của Robert Schumann, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc và phát triển toàn diện cho học sinh. Việc bổ sung tài liệu học tập phù hợp, hướng dẫn chuẩn bị bài học, thực hành luyện tập, rèn luyện kỹ thuật piano và tổ chức các buổi hòa tấu, trình diễn đã giúp học sinh nắm vững kiến thức và kỹ năng, tự tin hơn khi biểu diễn trước đám đông. Thực nghiệm sư phạm đã kiểm chứng tính khả thi của các biện pháp Dạy học, cho thấy sự cần thiết và hiệu quả của việc áp dụng các phương pháp Dạy học này.
Tài Liệu Tham Khảo
1. Phạm Viết Vượng, Giáo dục học.
2. Hoàng Phê, Từ điển Tiếng Việt.
3. Nguyễn Văn Hộ, Lý luận Dạy học.
4. Nguyễn Thị Hồng Nhung, Phương pháp Dạy học.
5. Nguyễn Lăng Bình (chủ biên), Dạy và học tích cực - Một số phương pháp dạy và kĩ thuật Dạy học.
6. Lê Việt Chung, Nguyễn Thị Minh Phượng, Phạm Thị Thúy, Đinh Văn Tiến, Cẩm nang phương pháp sư phạm.
7. Nguyễn Thị Tố Mai, Lịch sử âm nhạc thế giới - Phần Châu Âu từ khởi đầu đến cuối thế kỉ 19.
8. Nguyễn Thùy Linh, Nâng cao chất lượng giảng dạy môn âm nhạc cho học sinh trường tiểu học Thái Thịnh Hà Nội.
9. Trần Quỳnh Mai, Âm nhạc với thế giới tinh thần của trẻ thơ.
10. Hà Mai Hương, Đàn piano trong việc phát triển tư duy âm nhạc và cảm thụ nghệ thuật.
Ngoài ra, nghiên cứu này còn tham khảo nhiều tài liệu khác liên quan đến phương pháp Dạy học âm nhạc và Dạy học piano, các luận văn thạc sĩ, tiến sĩ về nghệ thuật biểu diễn piano, và các giáo trình hướng dẫn về âm nhạc piano thế kỷ XIX dành cho người chơi piano chuyên nghiệp.
Giảng viên: Nguyễn Hải Yến
Khoa Piano và Thanh nhạc